Ochotnicza Straż Pożarna jest stowarzyszeniem wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego i działającym na podstawie ustaw :
· prawo o stowarzyszeniach,
· ustawa o ochronie przeciwpożarowej oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
a także – w oparciu o swój statut uchwalony na walnym zebraniu członków OSP, a następnie wpisany do KRS.
OSP zrzesza członków zwyczajnych, którymi mogą być pełnoletni obywatele polscy i cudzoziemcy mający stałe miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i nie pozbawieni praw publicznych oraz małoletni w wieku od 16 do 18 lat, a także małoletni w wieku poniżej 16 lat – za zgodą przedstawicieli ustawowych – jeżeli deklarują i dają rękojmię czynnego uczestnictwa w realizacji celów OSP.
Przyjęcie w poczet członków zwyczajnych następuje na podstawie uchwały zarządu OSP po złożeniu przez osobę zainteresowaną pisemnej deklaracji.
Ponadto OSP zrzesza członków wspierających, którymi mogą być osoby fizyczne lub prawne bez względu na ich miejsce zamieszkania i siedzibę w kraju lub za granicą, które zadeklarują wspomaganie działalności OSP finansowo lub w innej formie i za swą zgodą zostaną przyjęci przez zarząd OSP.
Członkiem honorowym OSP może być każda osoba fizyczna, bez względu na miejsce zamieszkania, szczególnie zasłużona dla ochrony przeciwpożarowej.
Godność członka honorowego OSP nadaje walne zebranie członków OSP.
Ochotnicza Straż Pożarna jest umundurowaną jednostką ochrony przeciwpożarowej, wyposażoną w sprzęt specjalistyczny, przeznaczoną w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami.
Bezpośredni udział w działaniach ratowniczych mogą brać członkowie OSP, którzy ukończyli 18 lat i nie przekroczyli 65. lat, posiadają aktualne badania lekarskie dopuszczające ich do udziału w działaniach ratowniczych oraz odbyli szkolenie pożarnicze.
Członkowie OSP biorący udział w działaniu ratowniczym lub wykonujący inne zadania związane z ochroną przeciwpożarową – korzystają z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
Członek OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, otrzymuje ekwiwalent pieniężny – wypłacany z budżetu gminy w wysokości nie przekraczającej 1/175 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce, obliczonego za poprzedni kwartał – ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, za każdą godzinę udziału w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym.
Członek OSP biorący bezpośredni udział w działaniach ratowniczych ma prawo do okresowych bezpłatnych badań lekarskich.
